"Tato, a dlaczego ten przystanek nazywa się..." - Kraków, Lubicz

Przystanek tramwajowo-autobusowy Lubicz, zlokalizowany w obrębie skrzyżowania ulicy Rakowickiej z Lubiczem właśnie, pochodzi od niczego innego, jak właśnie od nazwy ulicy tejże. Co jednak odznacza ta nazwa?

Herb szlachecki Lubicz

Jest to polskich herb szlachecki, używany przede wszystkim na terenie dzisiejszych Kujaw, Wielkopolski i Małopolski, rozpowszechniony wśród rodzin drobno- i średnioszlacheckich. Pierwsze wzmianki o nim sięgają końca XII. Wieku. Jednym ze znanych herbowych był m.in. Czesław Miłosz.
Opis herbu, zgodnie z klasycznymi regułami blazonowania, brzmi następująco:

W polu błękitnym podkowa srebrna z krzyżem kawalerskim złotym zaćwieczonym na barku i takimż samym krzyżem w środku. Klejnot: trzy pióra strusie.

Gotycki kształt tarczy oznacza starożytność rodu którego początki giną w zamierzchłej przeszłości.
Kolor błękitny ten symbolizuje prawość, wierność, pobożność, zaufanie. Ponadto stałość, czujność, patriotyzm, piękność, wzniosłość i pochwałę. Błękit pola tarczy jest barwą nieba. Błękit nieba symbolizuje pobożność. Pobożność jest cnotą którą musi praktykować rycerz chrześcijański. Wedle innej interpretacji błękit symbolizuje bohaterstwo na polu wojennym. Błękit to kolor rycerskiej krwi przelanej w obronie Wiary, Króla i Kraju. Złoto (metal krzyży) jest najwznioślejszym metalem heraldycznym. Złoto przedstawia światło i dlatego symbolizuje Wiarę. Zgodnie z zasadą "Pro Fide, Rege et Lege" polski szlachcic zobowiązany jest do obrony Świętej Wiary przodków. Kolor ten oznacza też szlachetność, życzliwość, otuchę, wyniosłość, hojność i podniesienie umysłu. Srebro - kolor ten to oznaka pokoju i szczerości. Oznaczać też może pokorę, uczciwość, czystość i niepokalaność. Wcześniejsza wersja herbu posiadała czerwoną tarczę.
Mobilia herbowe: podkowa i krzyż kawalerski, to elementy tarczy herbu. Chrystus przez swoją śmierć uczynił krzyż symbolem chwały i triumfu. Krzyż z tarczy miał moc uzdrawiania, przynosił jednak zgubę temu kto nie był godny nosić tej tarczy. Krzyż ma oznaczać rycerza, którego pobożność dorównuje męstwu. Podkowa srebrna lub biała - jest symbolem stałości oraz szczęścia. Każdy rycerz powinien umieć w razie potrzeby ukuć sobie i podkowę i miecz, stąd jej związek z symboliką rycerską i popularność w heraldyce polskiej.
"W kleynocie nad złotą koroną szlachecką pęk trzech piór strusich" Strusie pióro oznaczało prawdę, sprawiedliwość i porządek. Miało też zapewne służyć nosicielowi w chwili śmierci, kiedy jego grzechy położone będą na jednej szali wagi, a na drugiej - pióro strusie. Pióro było emblematem prawdy i sprawiedliwość. Trzy strusie pióra to oznaczenie "Pana", "Wolnego Pana" - rangi wyższej od szlachcica czy szlachcic zagrodowego lub nietytułowanego, a niższej rangi od wielmoży i arystokraty (5-7 piór). W monarchiach Europy zachodniej jako równoważy używany był tytuł barona.

Lubicz – poprzednia nazwa rzeki Drwęcy

Nazwę Lubicz nosiła dawniej rzeka, która obecnie nazywa się Drwęca. Nad rzeką tą w roku 1190 doszło do potyczki rycerstwa mazowieckiego z Prusami. Za dzielność oraz szczególne zasługi bitewne jeden z rycerzy herbu Pobóg otrzymał herb własny o nazwie rzeki, stąd herb Lubicz stanowi rozwinięcie herbu Pobóg. Rzeka wypływa ze wschodnich stoków Góry Dylewskiej i, nim wpadnie do Wisły na przedmieściach Torunia, pokonuje trasę 207 km. 

Lubicz – miejscowość

Ściślej mówiąc: dwie miejscowości. W bezpośredniej bliskości Torunia znajdują się bowiem dwie wsie: Lubicz Dolny i Górny, z których ten pierwszy stanowi siedzibę gminy Lubicz, przez teren której przepływa zresztą Drwęca, w której dawnej nazwie dopatrywać należy się źródła nazwy miejscowości. Obie wsie mają w okolicy 3 tysięcy mieszkańców każda. Poza tym istnieją jeszcze cztery inne Lubicze w naszym pięknym kraju.

Lubicz – właściwa geneza nazwy

Po tych interesujących wywodach czas na prawdziwe źródło nazwy ulicy Lubicz, a przez to także i przystanku komunikacji miejskiej.

Nazwę ulicy Lubicz zawdzięcza nazwie miasteczka, ale po kolei. Dzisiejszej ulicy Lubicz odpowiadała najprawdopodobniej odnotowana w roku 1632 Uliczka do Mogiły idąc. Teren, na którym była położona, w XVII wieku nosił nazwę Ważyńskie i Naymanowskie, od nazwisk właścicieli. W 1646 r. Jakub i Krzysztof Naymanowie odsprzedali posiadłość wdowie po Janie Gotkowskim herbu Lubicz – Zuzannie Gotkowskiej (Gutkowskiej). Ich syn, Andrzej, otrzymał od Michała Korybuta Wiśniowieckiego przywilej na założenie na tym terenie miasteczka o nazwie Novum Lubicz (1670). Z powodu protestów Rady Miejskiej Krakowa przywilej cofnięto po roku, ale jurydyka o nazwie Lubicz istniała do 1801 roku. Ulica prowadząca przez te grunty nazwana była Wesołą (1744). Później nazywano ją ul. Małą Wesołą lub Wesołą Wyższą, a w drugiej połowie XIX wieku nazwa ulicy – Lubicz - była już oficjalna. 

Stąd wziął się Lubicz. I jest to jedna z najbardziej skomplikowanych historii ulicy w całym Krakowie.

Na przystanku Lubicz zatrzymują się:

Linie tramwajowe: 2, 4, 10, 14, 20, 52, 62 i 64

Linie autobusowe: 124, 152, 424, 502, 605, 608, 618 i 902 (tylko w kierunku lotniska)

Fot. kmkrakow.pl