Historia polskiej komunikacji - rodzina samochodów Škoda 742

W historycznym cyklu coraz więcej miejsca poświęcam motoryzacji, ale tej takiej bardziej prywatnej niż zbiorowej. Czy to źle, nie wiem, jednak czuję potrzebę stwierdzić tutaj, że te krótkie, podstawowe informacje jakie możecie tutaj znaleźć, nie są ani żadnym kompendium, ani tym bardziej nie mają za zadanie służyć jako materiał do czegokolwiek. To tylko zwykłe, jakby to określić, zaczepki, które może pozwolą komuś przypomnieć sobie o czymś, skierować się na inne nieco tory. A może ktoś z Was po prostu przypomni sobie z dzieciństwa wymuskane auto sąsiada...?

Poprzednio opisywane Škody 100/110 w połowie lat 70. ustąpiły miejsca całkiem nowej linii samochodów osobowych z Mlada Boleslav - rodzinie Škoda 742. Były to kompaktowe auta, w podstawowej wersji 4-drzwiowe, które przez niemal 15 lat wyjeżdżały w różnych wersjach z fabryk do klientów. Prezentacja modelu odbyła się podczas targów w Brnie, w roku 1976. W rodzinie Škoda 742 podstawą były niezwykle liczne modele 105 i 120, bardzo znane Polakom, jako częste i popularne w naszym kraju. Do napędu samochodów używano benzynowych silników R4 OHV montowanych za tylną osią pojazdu (stąd silnik w bagażniku).

Pierwsza pojawiła się Škoda 105, jako uboższa siostra modelu 120. W wersji 105 S samochód ten nie miał nawet opuszczanych tylnych szyb w drzwiach. Modele 105 miały słabsze silniki o pojemności 1046 cm3. Początkowo słynne "stopiątki" miały pojedyncze, okrągłe reflektory. W sierpniu 1981 roku zastąpiono je prostokątnymi (montowane do lipca 1983 roku). Równocześnie niemal produkowano mocniejsze modele 120, z mocniejszym silnikiem, posiadające pierwotnie podwójne okrągłe reflektory przednie. Ostatecznie w latach 80. wszystkie Škody z rodziny 742 miały już montowane nowe zestawy reflektorów przednich i tylnych. Škodę 105 produkowano do roku 1988, a dodatkowo w latach 1982-1988 powstawał model dostawczy, dostępny jedynie w Czechosłowacji i bardzo popularny wśród przedsiębiorców i małych dostawców. Łącznie powstało aż 840 561 egzemplarzy Škody 105 w różnych wersjach wyposażenia.

Podstawowy model Škody 120 produkowany był od kwietnia 1978 do lipca 1983. Najdłużej produkowanymi, już od sierpnia 1976, odmianami Škody 120 był modele w wersjach wyposażenia L (do 1990 roku) oraz luksusowe LS i GLS. W październiku 1982 roku pojawiła się wersja ekonomiczna LE. Modele w odmianie LX posiadały te same silniki co 120 LS, ale miały 5-biegową skrzynię biegów. Łącznie wyprodukowano 1 070 693 egzemplarzy Škody 120 w różnych wersjach wyposażenia.

Škody 105 nie były zbyt popularne za granicą, poza blokiem wschodnim. Modele 120 natomiast a i owszem. Pojawiały się limitowane, ulepszone serie dla Finlandii czy Wielkiej Brytanii, przez co model ten jest dobrze znany w świecie. Dzięki temu Škoda mogła w późniejszych latach skutecznie rozwinąć skrzydła. Modele 105 i 120 były dość wredne, ponieważ wszystkie ciężkie elementy umieszczone były z tyłu: zbiornik paliwa, silnik, akumulator. Powodowało to, że przód był dość lekki, przez co prowadzenie pojazdu do łatwych nie należało. Dodatkowo, zwłaszcza w wersjach 105, charakterystyczne były łezkowate reflektory z tyłu, po których nie sposób było nie rozpoznać czechosłowackiego bziuka. Zresztą ten dźwięk...

Škoda 105 z 197 roku (fot. Hilarmont, CC BY-SA 3.0 de)